SPİNAL TÜMÖRLER
Spinal tümörleri omurilik veya omurga kemiklerinden orijin alarak ortaya çıkmaktadırlar. Bu grupta tümörler; Omurilik, Omurilik zarları ve sinirlerden çıkabileceği gibi omuriliği koruyan kemik yapıdanda orijin alabilir. Eğer tümör orijin olarak vertebra kemiğinde ise o zaman omurga veya vertebra tümörü denilmektedir.
-
Spinal tümörler orijin genellikle iki grupa sınıflandırılmaktadırlar:
İntradural İntramedullar: omurilik içinde kendi hücrelerinden gelişmiş olan başlıca gliomlar, astrositomlar, epandimoma, hemajioblastoma vb.
İntradural Ekstrameduller: Tümörler omuriliği veya sinir köklerini saran zardan duradan köken alan tümörler olarak bilinmektedir. Bu tümörler direk omurilikten köken almamakta ama omuriliğe belirgin bası yaparak yapısal ve fonksiyonel değişikliklere neden olabilmektedirler. Bu tümörlerin sık görülenleri, menengiomlar, nörofibromlar, schwannomlar ve diğer sinir kılıfı tümörleridir.
-
Omurga (vertebra) tümörleri genellikle iki grupa sınıflandırılmaktadırlar:
Primer Omurga Tümörleri: Bu tümörler çoğu zaman vertebra kemiğinde sınırlı kalan etrafa yayılım göstermeyen iyi huylu kemik tümörleridir. Vertebra kemiklerinden osteosarkom, dev hücreli tümör gibi nalign kemik tümörleride ortaya çıkabilir.
Metastatik Omurga Tümörleri: Başka organ ve sistemlerden çıkan kanser hücrelerinin bu alana yayılması ile olur. Başlıcaları akciğer, meme, prostat ve bağırsak tümörleridir.
Semptomlar
Omurga tümörleri farklı semptom ve belirtilere neden olmaktadırlar. Büyüme esnasında tümör omurilik, etrafındaki sinir köklerini, kan damarlarını ve kemiklere bası yaparak semptomlar geliştirmektedir. Bu belirtiler aşağıdakiler olabilir:
-
Tümör bölgesinde ağrı
-
Soğuk, sıcak, ve ağrıya duyularının kaybı
-
İdrar veya gaita kontrol bozukluğu
-
Sık sık düşmelere sebeb olan yürüme bozukluğu
-
Geceleri artan sırt ağrıları
-
Bacak ve kollarda kaslarda zayıflama ve dokunma hissinin azalması
-
Vücutun farklı yerlerinde ılımlı veya belirgin kas zaafiyeti
Ağrı omurga tümörlerinde en erken bulgulardan biridir. Bu ağrı sadece boyun, sırt veya bel kısmında olabilir. Bu tip ağrılar bazen sinir trasesinde kollara veya bacaklara yayılma özelliği gösterebilmektedir. Tümör tipine bağlı olarak omurga tümörleri farklı büyüme ve yayılma hızı göstermekteler.
Nedenler
Omurga tümörlerinin gelişme nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Bazı gen bozukluklarının omurga tümör bağlantıları ortaya konulmuştur. Ama bu genetik değişikliklerin nerden geldiği veya nasıl oluştuğu bilinmemektedir. Bazı kimyasal ajanların bunları etkileyebileceği düşünülmektedir. Bazı sendromlarıda örneğin Nörofibromatoizis tip 2 ve von Hippel-Lindau hastalığında omurga tümörleri sıklığı yüksek olarak görülmektedir.
Spianal Tümörlerde Acil yaklaşım
Spinal tümörler oluşum seviyesinden aşağıda omurilik ve sinir köklerine bası yaparak hareket veya duyu fonksiyonlarında kayba neden olabilmektedirler. Bazen idrar veya gaita kaçırma şikayetleri gelişmektedir. Problemin devamında sinir hasarı kalıcı nitelikte olabilmektedir.
Ama erken ve agresif tedavi ile fonksiyonları geri getirme ve sinir iyileşmesini sağlamak mümkündür. Yerleşim yerine göre bası yapan tümörün cerrahi alınması tam iyileşmeye neden olacaktır.
Tanı
Omurga ve omurilik tümörlerinde en sık tanı araçları bilgisayarlı tomografi (BT) ve magnetik rezonans tarama (MRT) kullanılmaktadır. Bazen omurilik tümörlerinin omuriliğin iltihabı veya demyelizan hastalıklarında ayırt edilmesi zor olabilmektedir.
Tedavi
Kesin tanı konulduktan sonra cerrahi uygulanması gerekmektedir. Dura içinde yer alan extrameduller tümörler genelde benign karekterlidir. Mikrocerrahi rezeksiyonu çoğu zaman yeterlidir ve ek tedaviye ihtiyaç duyulmamaktadır. İntrameduller tümörlerin çoğunda ise tecrübeli beyin cerrahının mikrocerrahi rezeksiyon ameliyatı sonrası nörolojik problemlerin gelişimi engellenmekte, daha az agresif tümörlerin (hemanjiyoblastom ve epandimom) tedavisi için zemin oluşturmakta ve agresif tip tümörlerde (astrositom ve glioblastom) sağ kalım süresinin belirgin şekilde uzatılmaktadır. Malign tümör tiplerinde cerrahi sonrası muhakkak radyasyon ve kemoterapi alınması şarttır.
Primer ve metastatik tüm omurga tümörlerinde tedavi çoğu zaman cerrahidir. Hastanın yaşı tümörün cinsi, hastanın medikal ve nörolojik tablosu cerrahi karar vermede önemlidir. Ultrasonik kesici ve mikrocerrahi işlemlerle tümör eksize edilmekte; gerektiğinde fonksiyonel ve ağrı tedavisi için sonrasında vertebroplasti ve korpektomi ile fuzyon ve stabilizasyon işlemleri uygulanmaktadır.Malign tümörlerde ameliyat sonrasında kemo ve radyoterapi uygulanmaktadır.