Burun içinden endoskop ile hipofiz ameliyat tekniği yaygınlaştıkça, özelikle ön kafa tabanındaki lezyonlar için endoskopik kafa tabanı cerrahisi daha fazla tercih edilmektedir. İlk kez 1992 de tanımlanan endoskopik hipofiz ameliyatı, 1995 sonrası önce USA sonra başta İtalya olmak üzere pek çok yerde yaygınlaşmıştır.
Genel beyin cerrahisi yaklaşımından farklı olarak bu yaklaşımlarda küçük kemik açılımı ve yeni giriş yolları tanımlanmıştır. Örneğin Beyin ön bölümü için burun içinden girilerek kafa tabanına alt bölümden direk yaklaşım yapılmaktadır. Dolayısıyla bu yaklaşımlarda normal beyin dokusu görülmeksizin tümör dokusuna öncelikle ulaşılmaktadır. Bunun avantajı tümöre hızlı ulaşım, beyin dokusunu ekarte etmeksizin tümör cerrahisi yapılmasıdır. Doğal beyin dokusu ameliyatın sonuna doğru ortaya konulmaktdır.
Başlangıçta kapatma sorunu nedeniyle gelişen beyin omurilik sıvı fistülleri bu ameliyatları sınırlasada, gelişen cerrahi tekniklerle bunun üstesinden gelinmiştir. Günümüzde özelikle orta hatta yerleşen (Tuberkulum sella menenjiomu, klivus tümörleri…)olgularda yüksek etkinlik ve düşük komplikasyon ile endoskopik yaklaşımlar kullanılmaktadır.
Avantajları
•Daha iyi, yakın ve geniş görüş
•Etkili cerrahi
•Doğal anatomiye daha az zarar
•Yüksek hasta konforu
Dezavantajları
•Öğrenme süreci
Endoskopik Hipofiz ve kafa tabanı cerrahisinde güncel durum;
Yayınlanan klinik serilerde Endoskopik cerrahi grubunun total çıkarım oranları ve hormon salgılayan adenomlarda remisyon oranı daha yüksektir.Mikroskobik hipofiz cerrahisinde bir tunel içinde manevra olanağı daha azken, Endoskopik yaklaşımda yakın ve geniş görüş alanı etkili cerrahiye olanak sağlar.Ek olarak nasal komplikasyon oranları (nasal septum ve sinüs) düşüktür.Klinik Sonuçlar yayınlandıkça daha fazla beyin cerrahı endoskop kullanmaya yönelmektedir.
Endoskopik hipofiz cerrahisi sonrası bu alanda çalışma deneyiminin artması yakın yerlerdeki patolojiler (tuberkulum sella, planum sfenoidale, klivus…) için endoskop serileri 2004 ten sonra yayınlanmaya başlanmıştır. Erken serilerde beyin omurilik fistül oranları yüksek olsada cerrahi tekniklerle bu oranlar düşmüştür. Seçilmiş patolojilerde, tuberkulum sella menenjiomu ve klivus gibi tümörlerde endoskopik cerrahi etkilidir ve düşük komplikasyon ile uygulanabilir.
Endoskopik beyin cerrahisinin öğrenme eğrisi gerektirmektedir.(8referans) Hipofiz cerrahisi için yıllık 50 olgu toplamda 200 olgu ile deneyim kazanıldığı kabul edilmektedir. Mikroskopik cerrahiden endoskopik transnasal cerrahiye geçişte yeni baştan bir öğrenme dönemi gerektirmesi deneyimli mikroskopik cerrahların endoskopik cerrahiye geçişinde zorluk yaratmaktadır.
Beyin cerrahisi eğitim süreciminde içinde olduğu 20 yılı aşkın sürede ağırlıklı olarak endoskopik beyin cerrahisi, Beyin tümörleri ,beyin damar hastalıkları ve seçilmiş nöroşirurji olgularında çalıştım. Endoskopik beyin cerrahisinde Kişisel deneyimim 800 ü aşkın endoskopik hipofiz cerrahisi, 80 i aşkın endoskopik kafa tabanı cerrahisi(tuberkulum sella menenjiomu, klivus tümörleri, optik dekompresyon..)160 ı aşkın ventriküler girişim( third ventrikülostomi, kolloid kist) hastasıdır.
